Theo thống kê Globocan 2024, ung thư tuyến giáp đứng thứ 6 trong các loại ung thư phổ biến tại Việt Nam năm 2022, tăng 4 bậc so với hai năm trước. Số ca mắc mới đạt 6.122 ca/năm, trong đó có 858 ca tử vong, phản ánh xu hướng gia tăng rõ rệt của căn bệnh này.

Tuy nhiên, nhân tuyến giáp lại là tình trạng phổ biến, chiếm tới 19–68% dân số, trong khi ung thư tuyến giáp chỉ chiếm 3–7% các trường hợp. Đặc biệt, ung thư tuyến giáp nếu được phát hiện và can thiệp sớm sẽ có cơ hội điều trị tốt hơn rất nhiều so với các loại ung thư khác. Vì vậy, việc chẩn đoán nhanh và chính xác là yếu tố then chốt để cải thiện tiên lượng và hiệu quả điều trị cho bệnh nhân.

Chẩn đoán ung thư tuyến giáp hiện dựa vào siêu âm, và sau đó chỉ định chọc hút tế bào nếu cần thiết. Hai kỹ thuật yêu cầu bác sĩ có chuyên môn cao. Tuy nhiên, nhiều cơ sở y tế, đặc biệt ở tuyến dưới, đang thiếu hụt nhân lực và thiết bị hiện đại. 

Hệ quả là số ca bị chỉ định chọc hút không cần thiết gia tăng, kéo theo chi phí điều trị, thời gian chờ đợi và tâm lý lo lắng của người bệnh. Đồng thời, các ca nghi ngờ đều được chuyển lên bệnh viện tuyến trên để đánh giá lại, khiến các cơ sở này quá tải, làm chậm quy trình chẩn đoán và điều trị.

Để giải quyết bài toán trên, Bệnh viện Nội tiết Trung ương phối hợp cùng VNPT AI phát triển hệ thống hỗ trợ chẩn đoán bằng hình ảnh, ứng dụng Trợ lý AI xử lý hình ảnh VNPT SmartVision.

Hệ thống hoạt động dựa trên phân tích hình ảnh siêu âm, nhận diện các điểm bất thường trong nhân tuyến giáp và đưa ra tỷ lệ khả năng lành tính hoặc ác tính. Dựa vào kết quả này, bác sĩ có thể chỉ định chọc hút hợp lý, tránh bỏ sót bệnh và hạn chế can thiệp không cần thiết.

Cụ thể, quá trình phát triển hệ thống được thực hiện bởi đội ngũ chung của hai đơn vị, dựa trên kho dữ liệu gồm 30.000 ảnh siêu âm từ hơn 10.000 bệnh nhân tại ba miền: Bệnh viện Nội tiết Trung ương (miền Bắc), Bệnh viện ĐH Y Dược Huế (miền Trung) và Bệnh viện Chợ Rẫy (miền Nam). Trong đó, chính các bác sĩ đầu ngành thực hiện khoanh vùng, phân tích, gán nhãn dữ liệu để đảm bảo tiêu chuẩn dữ liệu đầu vào.

Sau đó, dữ liệu được đưa vào VNPT SmartVision, thông qua mô hình học sâu (deep learning) để trích xuất đặc trưng từ hình ảnh siêu âm tuyến giáp, từ đó phát hiện các bất thường liên quan đến hình thái và kết cấu nhân tuyến giáp. Dựa trên các đặc trưng học được, hệ thống tính toán xác suất nhân lành hoặc ác tính, đóng vai trò như một công cụ hỗ trợ ra quyết định cho bác sĩ.

Hệ thống không chỉ xử lý hình ảnh nhanh mà còn đơn giản hóa quy trình chẩn đoán, tăng 50% hiệu quả khám chữa bệnh và giảm 25% tỉ lệ chẩn đoán nhầm. Qua đó, hạn chế các trường hợp chỉ định chọc hút tế bào không cần thiết và giảm nguy cơ bỏ sót các ca bệnh ung thư tuyến giáp. 

Bệnh viện có thể rút ngắn thời gian khám, tối ưu chi phí, giúp người bệnh giảm bớt lo lắng và gánh nặng tài chính. Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với các bệnh viện tuyến dưới, nơi mà thiết bị y tế, kinh nghiệm của đội ngũ bác sĩ còn nhiều hạn chế.